Igbal's blog

Beynəlxalq Fizika Olimpiadası beş əsas elm olimpiadasından biridir (digərləri riyaziyyat, kimya, informatika və biologiya). Bütün elm olimpiadaları kimi, İPhO da ilk dəfə Şərqi Avropa ölkəsində, 1967-ci ildə Polşanın paytaxtı Varşava şəhərində keçirilib. Olimpiadada komandalar 5 üzvdən və iki komanda rəhbərindən təşkil olunur. İPhO-da qızıl medallar ən yüksək nəticə göstərmiş 8% iştirakçıya, gümüş medallar növbəti 25% yüksək nəticə göstərənlərə, bürünc medallar isə növbəti 50% yüksək nəticə göstərən iştirakçılara təqdim olunur. Ən yüksək nəticə göstərən bir iştirakçı isə qızıl medalla bərabər yarışın xüsusi mükafatına layiq görülür. İndiyə qədər keçirilmiş yarışlarda ən yüksək nəticələri Çin və Macar təmsilçiləri əldə ediblər.

Henry Kissenger "On China" kitabında Çin və Hind diplomatiyasını müqayisə edir. Kitabda bu iki toplumun xarakteri həmin sivilizasiyalar tərəfindən yaradılmış iki intellektual stolüstü oyunun kontekstindən qarşılaşdırılır: "şahmat" və "veigi" (wéiqí-hərfi tərcüməsi mühasirə oyunu). 

May ayında baş vermiş yanğınla əlaqədar komissiyanın toplantısında binada istifadə olunmuş materialla bağlı rəyin S. Ə. Dadaşov adına Elmi-Tədqiqat və Layihə-Konstruktor İnşaat Materialları İnstitutu tərəfindən verildiyi bildirildi. Həmin İnstitut Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyi tabeliyində fəaliyyət göstərən beş layihə institutundan biridir. Əsas fəaliyyəti inşaat materiallarının istehsalı və tikinti sənayesi sahələrində təhlükəsizliyin təmin edilməsi məqsədi ilə elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, tikintiyə dair normativ-texniki sənədlərin hazırlanmasında iştirak istiqamətindədir. Əslində məqsədim həmin institut haqqında yox, onun adını daşıdığı memar Sadıq Dadaşov haqqında yazmaq idi. Sovet Azərbaycanı memarlığının banilərindən hesab olunan Sadıq Dadaşov yaradıcılığı Azərbaycan memarlığı tarixinə əvəzolunmaz izlər qoyub. Onun işləri arasında Texniki Universitetin binası, ADNA-ın əsas binası, Bakı Musiqi Akademiyası, Nazirlər Kabineti...

Palmyra Suriya səhrasında, Dəməşq şəhərinin şimal-şərqində yerləşən, yaxın şərqin ən önəmli mədəniyyət mərkəzlərindən biri olub. Bir neçə sivilizasiyanın kəsişməsində yerləşən Palmyra şəhəri Yunan-Roma arxitekturası ilə yerli ənənələrin, eləcə də, fars mədəniyyətinin təsirilə inşa edilmiş yüzlərlə tarixi abidəyə ev sahibliyi edir. 

Qərbin super varlı biznesmenləri təkcə pullarının həcmi ilə deyil, həm də onların milyonlarla ölçülən ianələri ilə tez-tez gündəmə gəlir. 2014-cü ildə ABŞ sahibkarları tərəfindən edilən ən yüksək 10 ianənin həcmi 3.3 milyard dollardan yüksək olmuşdur.

1927-ci ildə Brüsseldə keçirilmiş beşinci Solvay Konfransının yekununda çəkilmiş bu şəkil mübaliğəsiz bəşər elminin ən əhəmiyyətli görüşündən xatirədir. Konfransda iştirak etmiş 29 fizik (adları şərhdə) dünyaya gəlməsəydilər yaşadığımız dünya düzəni kökündən fərqli olardı. 17 Nobel mükafatçısı, eləcə də, onlarla müxtəlif ən önəmli elmi mükafatların sahibləri var bu şəkildə.  Konfransı dünya elmi üçün unudulmaz edən heç şübhəsiz iki dahi fizik, Albert Eynşteyn və Neils Bohr arasındakı mübahisə olmuşdur (bu mübahisə haqqında ayrıca yazacağam). Şəkildən də görürsünüz, konfransda cəmi bir fizik xanım iştirak edir, Maria Küri (Curie) – iki elm sahəsində Nobel mükafatı almış yeganə alim. Bəs dövrünün hansı dahi fiziki şəkildə yoxdur? Cavab doğrudur, Nikola Tesla!

Böyük yeddilik ölkələrinin son görüşündə dünya üçün, həmdə bizim üçün olduqca önəmli olan razılaşmalar əldə olundu. Bizi yaxından maraqlandıracaq məsələ isə uzunmüddətli "aşağı karbon" strategiyasının hazırlanması ilə bağlıdır.

Azərbaycan musiqisi üçün Üzeyir Hacıbəyov kimdirsə, heykəltaraşlığı üçün də  Fuad Əbdürəhmanov  odur.

"Hinduquş" sözü məktəbdə coğrafiya fənnindən eşitdiyim ən maraqli adlardan biri idi. Düşənbədə qardas taciklərlə "Hindiquş" müzakirəsindən sonra bu dağlar haqqında yazmaq qərarına gəldim.

Leopardlar bir ceyranın arxasından 3 km, dovşanın arxasından 300 metrə qaçar. Həmin məsafədə ovunu tutmadısa qaçmağı dayandırar. Niyə? Çünki, leopardın ovundan alacağı enerji, ovu tutmaq üçün sərf etdiyi enerjidən artıq olmalıdır.

Son illər, dövlət idarəçiliyində şəffaflıq və hesabatlılıq anlayışları inkişaf etmiş ölkələrdə, hətta bəzi İEOÖ-də trend halını alıb. Elektron dövlət modeli isə hökumətlərin şəffaflıq və hesabatlığına mükəmməl alətlər verməkdədir.

Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadası (International Mathematical Olympiad - İMO) ilk dəfə 1959-cu ildə Ruminiyada keçirilib. Sovet İttifaqı dağılana qədər vahid komanda ilə bütün riyaziyyat olimpiadalarında iştirak edib.

Yenicə yaranmış Sovet İttifaqında möhtəşəm hökumət binası - "Sovetlər Sarayı"nın tikilməsi üçün 1931-ci ildə memarlıq müsabiqəsi elan olunur.

Əvvəllər elə düşünürdüm ki, Sovet sənayesinin, texnologiyasının 60-cı illərdən sonra sürətlə Qərbə uduzmasının kökündə SSRİ-nin mexanikadan elektronikaya keçə bilməməsi, Sovet sənayesinin elektronikanın gücünü və potensialını düzdün qiymətləndirməməsi olub. "Sovet iqtisadi inkişafı və qərb texnoligiyası" kitabı isə tam başqa bir mənzərəni ortaya qoyur.